Στα Απόλλωνα, ένα ορεινό χωριό της Ρόδου, εννέα (9) δυναμικές και φιλότιμες γυναίκες, εκμεταλλευόμενες την ξεχωριστή γεωγραφική θέση του τόπου τους, το πλούσιο φυσικό του περιβάλλον και την αυθεντική παραδοσιακή ταυτότητα του, ίδρυσαν τον Ιούνιο του 2005 τον 1ο Γυναικείο Αγροτουριστικό και Αγροτοβιοτεχνικό Συνεταιρισμό του Νομού Δωδεκανήσου, ο οποίος λειτουργεί ως πρότυπο αγροτικής ανάπτυξης και συνιστά ζωντανό επιχειρηματικό κύτταρο της τοπικής κοινωνίας εδώ και χρόνια. Τις « Απολλωνιάτισσες».
Οι γυναίκες αυτές δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και πώληση παραδοσιακών τοπικών εδεσμάτων και αρτοποιημάτων, αξιοποιώντας τις αγνές και ποιοτικές πρώτες ύλες της γης τους, ξαναζωντανεύοντας έτσι τον υπέροχο διατροφικό πολιτισμό που κληρονόμησαν και ενισχύοντας την τοπική οικονομία της κοινότητας.
Το κίνητρο των γυναικών για την ίδρυση του συνεταιρισμού ήταν η ανάγκη συνεισφοράς στο οικογενειακό εισόδημα μέσα από μια δραστηριότητα εντός του χωριού τους, που να εξασφαλίζει παράλληλα τη διαφύλαξη της πολιτιστικής του κληρονομιάς καθώς και την προώθηση της διατροφικής αξίας των παραδοσιακών του προϊόντων. Προϊόντων όπως το χωριάτικο ζυμωτό ψωμί, το μελεκούνι (παραδοσιακό τοπικό γλύκισμα φτιαγμένο από σουσάμι και μέλι), πλιγούρι, τραχανά, γλυκά του κουταλιού μαρμελάδες, λικέρ κλπ. φτιαγμένα όλα με μεράκι από τους καρπούς του τόπου τους.
Στο ξεκίνημα του εγχειρήματος τους συμμετείχαν 40 γυναίκες των Απολλώνων, αλλά μόνο οι 9 τελικά είχαν το θάρρος, την υπομονή και την επιμονή, λαμβάνοντας υπόψη και την πορεία των άλλων γυναικείων Συνεταιρισμών στην Ελλάδα, να ολοκληρώσουν την αποστολή τους, διαβλέποντας τα οικονομικά και πολιτιστικά οφέλη που μπορεί να επιφέρει η δημιουργικότητα τους για τις ίδιες και την τοπική κοινωνία γενικότερα.
Η εξασφάλιση ενός βασικού αγροτικού εισοδήματος είναι ουσιώδους σημασίας για τις γυναίκες της υπαίθρου. Για τον λόγο αυτό οι «Απολλωνιάτισσες» υπέμειναν θυσίες στο δύσκολο έργο που ανέλαβαν να υλοποιήσουν. Τα πρώτα χρόνια της ιδρύσεως του συνεταιρισμού τους, δούλεψαν χωρίς μισθό, επενδύοντας το σύνολο των κερδών τους σε εξοπλισμό και τεχνογνωσία. Μέσα από την πορεία τους όμως αυτή κατάφεραν τόσο την προσωπική τους καταξίωση όσο και την χειραφέτηση τους ως γυναίκες επιχειρηματίες.
Στη δύσκολη αυτή οικονομική συγκυρία για τη Ελλάδα, οι «Απολλωνιάτισσες» παραμένουν στην αγροτική τους περιοχή, βελτιώνοντας τις συνθήκες διαβίωσης των ιδίων και των οικογενειών τους και μετατρέποντας την κρίση σε ευκαιρία δημιουργίας και προκοπής. Οι οικογένειες τους παραμένουν στην εστία τους και εναντιώνονται στο φαινόμενο της ερήμωσης της υπαίθρου, επιδιώκοντας την ίδια στιγμή την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής τους. Ταυτόχρονα ενισχύουν την τοπική οικονομία, προμηθευόμενες τις πρώτες ύλες για τα προϊόντα τους από τις οικογένειες τους και τοπικούς παραγωγούς.
Επομένως η δραστηριοποίηση των γυναικών μέσα από τον συνεταιρισμό ενδυναμώνει το ρόλο τους, ενισχύει την απασχόληση και μειώνει την ανεργία στη μικρή κοινωνία του χωριού. Οι γυναίκες πλέον λειτουργούν στο πλαίσιο της ομάδας και της ευγενούς άμιλλας. Γνωρίζονται καλά μεταξύ τους και συνεργάζονται αρμονικά για τον κοινό επιδιωκόμενο σκοπό: Την προσφορά στο καταναλωτικό κοινό (συμπεριλαμβανομένων και των οικογενειών τους) προϊόντων υψηλής θρεπτικής αξίας, ασφαλών και υγιεινών, με σεβασμό πάντα στην παράδοση.
Η διατήρηση των παραδοσιακών συνταγών αλλά και η προώθηση των τοπικών προϊόντων συνιστά για αυτές σημαντικό γεγονός μιας και διατηρείται αναλλοίωτη η διατροφική πολιτιστική κληρονομιά. Κύριο μέλημα των γυναικών είναι η μεταλαμπάδευση των προφορικών παραδόσεων που κληρονόμησαν από γενιά σε γενιά. Η διάσωση της τεχνογνωσίας και του παραδοσιακού τρόπου παρασκευής προϊόντων αλλά και η αναγέννηση ξεχασμένων συνταγών του χθες φιλοδοξούν να γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του αύριο.
Συνεπείς στο όραμα της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης, πέραν της ποιότητας, που είναι δεδομένη, οι «Απολλωνιάτισσες», με απόλυτο σεβασμό στον καταναλωτή, επενδύουν στην διασφάλιση της ποιότητας, της υγιεινής και της ασφάλειας των προϊόντων τους, εφαρμόζοντας το σύστημα HACCP.
Συγκεκριμένα, για την παρασκευή των προϊόντων του συνεταιρισμού, σε όλα τα στάδια της παραγωγής, της συσκευασίας και της κατανάλωσης τηρούνται ασφαλείς έλεγχοι για την προστασία των καταναλωτών. Σε ένα σύγχρονο εργαστήρι, πιστοποιημένο στα πρότυπα του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων, παρασκευάζονται όλα τα προϊόντα, χειροποίητα, φτιαγμένα με τον πατροπαράδοτο τρόπο και εκτίθενται και πωλούνται εκεί.
Στην προσπάθεια τους να γνωστοποιήσουν και να αναδείξουν το έργο τους σε ένα ευρύτερο καταναλωτικό κοινό, οι «Απολλωνιάτισσες» λειτουργούν ένα πρατήριο- εκθετήριο στην πόλη της Ρόδου, μεταφέροντας έτσι το χωριό στην πόλη. Επίσης, προσφάτως τα προϊόντα δύνανται να αγορασθούν και μέσω του διαδικτύου, οπότε και έχουν ταξιδέψει σε πολλές χώρες του εξωτερικού.
Έτσι ο συνεταιρισμός έχει τύχει ευρείας αναγνώρισης και το χωριό με τους μόλις επτακόσιους (700) κατοίκους έχει γίνει αξιόλογος τουριστικός προορισμός τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους ξένους επισκέπτες. Οι αναφορές του ελληνικού αλλά και διεθνή τύπου για το μικρό του εργαστήρι και τα εξαιρετικά προϊόντα που παράγει σε αυτό, συνοδεύονται από κολακευτικά λόγια και συστάσεις στους αναγνώστες να το επισκεφτούν. Δεν είναι εξάλλου τυχαία η αναφορά του συνεταιρισμού στο περιοδικό της Aegean Airlines και η προβολή του σε χιλιάδες επιβατών της.
Η προσπάθεια των γυναικών, ωστόσο, αντιμετώπισε ποικίλα προβλήματα στην αρχή. Η έλλειψη τεχνοκρατικών γνώσεων σε αποκεντρωμένο επίπεδο και το θολό τοπίο στο θέμα της ασφάλισης τους, αποτέλεσαν σημαντικά εμπόδια, τα οποία όμως ξεπεράστηκαν σε συνεργασία και συνεννόηση με άλλους συνεταιρισμούς της χώρας.
Η ευαισθητοποίηση των γυναικών είναι φανερή και σε περιβαλλοντικό επίπεδο. Χρησιμοποιούνται ανακυκλώσιμα υλικά συσκευασίας, ανακυκλώνεται το χρησιμοποιημένο ελαιόλαδο και τηρούνται αυστηρά οι κανόνες περιβαλλοντικής υγιεινής. Ο συνεταιρισμός, επίσης, μετέχει και σε πρόγραμμα ανακύκλωσης υλικών παντός είδους που χρησιμοποιεί καθώς και συμμετέχει ενεργά στις περιβαλλοντικές δράσεις που διοργανώνονται σε τοπικό επίπεδο.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί και η κοινωνική προσφορά του συνεταιρισμού. Παρέχει βοήθεια διανέμοντας τρόφιμα στον Ερυθρό Σταυρό, σε φορείς όπως το Θεραπευτήριο Χρόνιων Παθήσεων, σε άπορες οικογένειες και μετανάστες. Στηρίζει ενεργά την προσπάθεια του κοινωνικού φαρμακείου Ρόδου και συνδράμει στο έργο του πολιτιστικού φορέα και του σχολείου του χωριού, προσφέροντας αφιλοκερδώς τα προϊόντα και τις υπηρεσίες του.
Η επιτυχής πορεία, ωστόσο, του εγχειρήματος οφείλεται στο πρωτοποριακό στοιχείο της γυναικείας αυτής ομάδας. Οι ίδιες κατάφεραν να στήσουν μια επιχείρηση προσαρμοσμένη στα σύγχρονα πρότυπα ενός επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Μέλη διαφόρων ηλικιών και χωρίς εξειδικευμένες γνώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον, με μηδενικό εισόδημα, κατάφεραν μέσα από την συνεχή εκπαίδευση και κατάρτιση (σεμινάρια, ημερίδες) να ανταποκριθούν στις κοινωνικό – οικονομικές προκλήσεις της εποχής βασιζόμενα στο μεράκι, την πίστη και τη δημιουργική τους διάθεση.